Kategori: Makaleler

Özü Sözü Bir Olmak: Toplumsal Yapılar ve Bireylerin Etkileşimi Hayat boyunca çoğumuz “Özü sözü bir olmak” ifadesini duymuşuzdur. Bu kavram, aslında çok derin bir anlam taşır ve sadece günlük yaşamda sıkça karşılaşılan bir deyim olmanın ötesindedir. Özü sözü bir olmak, kişinin içsel düşünce ve değerlerinin, dış dünyadaki davranışlarıyla uyum içinde olmasını ifade eder. Fakat, bu ifade günümüz toplumlarında, kişisel kimlik, toplumsal normlar, cinsiyet rolleri ve güç ilişkileri bağlamında çok daha farklı anlamlar kazanabilir. Hepimiz, toplumsal yapılar içinde şekillenen birer bireyiz; bu yüzden de özümüz ve sözümüz her zaman tam anlamıyla örtüşmeyebilir. Toplumda özümüzün ve sözümüzün uyumlu olmasını beklemek, aynı zamanda…

Çok Sinirli Olunca Ne Yapmalıyım? Psikolojik Bir Mercek Altında Sinirle Başa Çıkma Yolları Bir Psikolog Olarak Meraklı Bir Bakış: Sinir, Neden ve Nasıl Oluşur? Sinir, hayatın kaçınılmaz bir parçasıdır. Hepimiz zaman zaman sinirleniriz; trafik, insanlar, işler ya da duygusal yükler bizi tetikleyebilir. Ancak sinir, yalnızca bir duygusal tepki değil, aynı zamanda karmaşık bir psikolojik süreçtir. İnsan davranışlarını çözümlemeye çalışan bir psikolog olarak şunu merak ediyorum: Sinir, sadece bir tepkiden mi ibarettir, yoksa derinlerde başka şeyler mi barındırır? Sinirli olduğumuzda genellikle duygusal bir patlama yaşarız. Ama bu patlama, biriktirilmiş öfkenin, hayal kırıklığının, stresin ya da çözülmemiş başka duygusal yüklerin bir dışavurumudur.…

İlk Baskı Yılı Ne Demek? Bir kitap alırken, kapağındaki “ilk baskı yılı” ibaresi her zaman dikkatinizi çeker mi? O küçük ayrıntı, genellikle gözden kaçan bir bilgi olabilir, ama aslında içinde birçok farklı anlam taşıyan bir terimdir. Konya’da, kafamda kitaplarla ve mühendislikle ilgili sayısız düşünceyi bir araya getirerek, “ilk baskı yılı”nın aslında ne anlama geldiğini keşfetmek istedim. İşin içine girdiğinizde, biraz analitik bakış açısıyla başlayıp, insanî duygularla noktalamak bazen şaşırtıcı olabiliyor. Hadi, gelin bunu birlikte keşfedelim. Analitik Bakış: Teknik Açıdan “İlk Baskı Yılı” İçimdeki mühendis, “Peki, ilk baskı yılı ne demek?” diye sormama daha fazla dayanamayacak gibi hissediyor. Bu sorunun arkasındaki…

Zelal Kur’an’da Geçiyor Mu? Ekonomi Perspektifinden Derinlemesine Bir İnceleme Ekonomistlerin en sık karşılaştığı temel sorunlardan biri, kaynakların kıtlığı ve bunun beraberinde getirdiği seçimlerin sonuçlarıdır. Hayatımızda sürekli olarak kararlar almak zorunda kalırız ve her seçim, bir fırsat maliyeti içerir. Bu fırsat maliyeti, tercih ettiğimiz seçenek dışında bıraktığımız seçeneklerin değerini ifade eder. Ekonomi bilimi de bu kıtlık ve seçimler üzerine kuruludur. Fakat bu kavramları, dini metinler ve kutsal kitaplar gibi daha derin anlamlar taşıyan metinler üzerinden incelemek, hem ekonomik teorilere hem de toplumsal yapıya yeni bir perspektif kazandırabilir. “Zelal” kelimesi Kur’an’da geçiyor mu? sorusu, bir ekonomistin ilgisini yalnızca dini bir tartışma olarak…

Tsha Hangi Ders Lise? Bir Hayal Kırıklığı Hikâyesi Lise yıllarımı düşündüğümde aklıma hep aynı duygular gelir. Neşe, kaygı, umut ve en çok da bir tür belirsizlik… O belirsizliğin içinde kaybolduğum anlardan biri de, Tsha hangi ders lise sorusunu ilk kez duyduğum andı. O an, içimde karışan duyguları unutamıyorum. Çünkü o, sadece bir dersin adı değildi, benim için geleceğe açılan bir kapının anahtarı gibiydi. Bir Sınıf, Bir Soru, Bir Hayal Kırıklığı Kayseri’nin soğuk bir kış sabahıydı. Çatırdayan kaloriferin ısısı, sınıfı her zaman olduğu gibi ağır bir sessizliğe büründürmüştü. Saat 10:30 civarıydı ve sınıf öğretmenimiz, “Bugün hep birlikte Tsha hangi ders lise…

Giriş: Güç İlişkileri ve Temsilin Sınırları Siyasetin kalbindeki en önemli sorulardan biri, temsilin ve katılımın ne kadar etkin bir şekilde gerçekleştiğidir. Toplumlar, temsil ve katılım üzerinden iktidarlarını belirlerken, bu iktidar ilişkilerinin nasıl ve hangi araçlarla meşru hale getirildiği, demokratik yapıların işleyişi açısından kritik öneme sahiptir. Vekalet, bu temsili bir aracıdır; ancak bu aracın sınırlamaları, toplumların güç yapılarını, yurttaşlık haklarını ve toplumsal düzeni nasıl inşa ettiğini anlamamızda büyük rol oynar. Vekaletle yapılan işlemler, yalnızca hukuki ya da idari bir işlem değil, aynı zamanda güç ilişkilerinin yeniden üretildiği, katılımın ve temsiliyetin sınırlarının çizildiği bir mecra olabilir. Bu yazı, vekaletin siyasal anlamı ve…

Kuşlar Neden Sabah? Küresel ve Yerel Açıklamalar Bursa’da, sabahları ilk işim genelde pencereyi açıp, dışarıdaki kuş seslerine kulak vermek olur. O anlarda doğanın sabah uyanışını dinlerken, “Kuşlar neden sabah ötüyor?” sorusu hep aklıma gelir. İnsanın uykusundan yeni uyandığı o anlarda, bir anda her şeyin neşeli bir şekilde canlanması beni hep meraklandırmıştır. Sabahları, kuşların o enerjik sesleri, insanın ruhunu canlandırır ya da en azından bana öyle geliyor. Ama gerçekten de kuşlar sabahları neden öter? Bu soruyu sadece buradaki gözlemlerime değil, küresel ölçekte de biraz araştırarak yanıtlamaya çalıştım. Hadi gelin, bu sorunun yanıtına birlikte bakalım! Kuşların Sabah Ötmesinin Evrensel Sebepleri Gelin önce…

Dürüstlük Kuralı Emredici Midir? Dürüstlük, insanlık tarihinin en eski ve evrensel değerlerinden biri olmuştur. Fakat bu değer, her zaman herkesin aynı şekilde değerlendirdiği bir kavram olmamıştır. Özellikle “dürüstlük kuralı emredici midir?” sorusu, üzerinde uzun uzun tartışılabilecek bir konu. Benim gibi 26 yaşında, mühendislik ve sosyal bilimlere meraklı bir kişi için bu soruya farklı açılardan yaklaşmak oldukça ilginç. İçimdeki mühendis ile içimdeki insanın bakış açıları arasında sürekli bir çekişme olduğunu hissettiğimi belirtmeliyim. Bir yandan analitik bir bakış açısıyla, dürüstlüğü kurallar çerçevesinde değerlendirmeye eğilimliyken, diğer yandan duygusal ve insani yönüm, dürüstlüğün her zaman katı bir kurala dayanamayacağını savunuyor. Şimdi, bu iki bakış…

Subaylar Asker Midir? Toplumsal Normlar, Cinsiyet Rolleri ve Güç İlişkileri Üzerine Bir Sosyolojik Bakış Savaş, disiplin, emir ve hiyerarşi… Bu kelimeler hemen hemen her toplumda orduyla ilişkilendirilen terimlerdir. Ancak, bir askerin tanımını yaparken, “subaylar” bu tanımın neresine oturur? Subaylar asker midir? Bu soru, sadece askeri hiyerarşinin değil, aynı zamanda toplumsal yapılar, güç ilişkileri, kültürel pratikler ve toplumsal normların nasıl şekillendiğiyle ilgili derin bir anlam taşır. Askeri sınıflandırmaların ötesinde, bir subayın kimliği, toplumun ona yüklediği anlamla da şekillenir. Bu yazı, subayların asker olup olmadığından çok, toplumun bu kimliklere ve rollerine nasıl yaklaşarak toplumsal yapıları inşa ettiğini anlamaya yönelik bir inceleme sunacak.…

Ahlas İsmi Kız mı, Erkek mi? Bir Merak, Bir Hayal Kırıklığı ve Bir Umut Hikâyesi Hayatımda bazen öyle anlar olur ki, bir soru takılır kafama, düşüncelerimle boğuşurum. Bu yazı da işte böyle bir anın, bir sorunun etrafında şekillendi. “Ahlas ismi kız mı, erkek mi?” sorusu, beni bir tür meraka sürükledi; ama bu merakın ardında aslında çok daha derin bir anlam vardı. O an, sıradan bir sorunun bana nasıl duygusal bir yük yükleyebileceğini fark ettim. Beni düşündüren yalnızca “Ahlas ismi kız mı, erkek mi?” değildi. O ismin bende uyandırdığı hislerdi. Ahlas: Bir İsimden Daha Fazlası Bir gün, Kayseri’nin o upuzun caddesinde…